فیلم | معیارهای تقوا در قرآن کریم

استاد سیدمحسن میرباقری، مدرس معارف قرآنی در قسمت چهارم مجموعه «اخلاق در قرآن» می‌گوید: تقوا به معنای خدا‌محوری و حفظ ایمان در تمامی شرایط زندگی است. قرآن کریم ویژگی‌های افراد متقی را بیان کرده و آن‌ها را از دیگران متمایز ساخته است. اولین شرط تقوا، ایمان به غیب است. افرادی که به امور غیبی ایمان دارند، گام نخست را در مسیر پرهیزگاری برداشته‌اند. یکی دیگر از ویژگی‌های متقین، فرو بردن خشم است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «والْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ»؛ یعنی کسانی که خشم خود را کنترل می‌کنند. تقوا اقتضا می‌کند که در لحظات عصبانیت، آرامش خود را حفظ کرده و از واکنش‌های تند بپرهیزیم. ویژگی دیگر اهل تقوا، بخشندگی است.

خداوند در ادامه می‌فرماید: «وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ»؛ یعنی کسانی که دیگران را می‌بخشند. در روابط خانوادگی و اجتماعی، بهتر است کدورت‌ها را کنار گذاشته و برای رضای خداوند، گذشت کنیم. خداوند همچنین می‌فرماید: «وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ»؛ یعنی خداوند نیکوکاران را دوست دارد. بنابراین، اهل احسان بودن و انجام کارهای نیک، نشانه‌ای از تقوا است. در ادامه، خداوند به یکی دیگر از ویژگی‌های افراد متقی اشاره می‌کند: «وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ»؛ یعنی هنگامی که مرتکب گناهی می‌شوند، بلافاصله به یاد خدا افتاده و طلب مغفرت می‌کنند. آنان بر گناه خود اصرار نمی‌ورزند و به‌سرعت در مسیر اصلاح گام برمی‌دارند.